Likwidacja spółki to procedura prowadząca do ustania jej prawnego istnienia. Jak sama nazwa wskazuje, celem procesu jest upłynnienie (sprzedaż) majątku, z którego spłacane są zobowiązania podmiotu. Jednakże jak postąpić, jeśli zobowiązania przekraczają aktywa? Czy należy się liczyć z koniecznością otwarcia upadłości?
Zapoznaj się także z naszymi pozostałymi publikacjami. Opisujemy prawne, ekonomiczne i biznesowe uwarunkowania restrukturyzacji. Ich spis znajdziesz tutaj.
Pełną treść ustawy „Prawo restrukturyzacyjne” można znaleźć tutaj. Upadłość przedsiębiorcy reguluje ustawa „Prawo upadłościowe” dostępnej w całości tutaj.
Likwidacja spółki — przyczyny
Spółka może zostać rozwiązana mocą decyzji wspólników podjętej w formie uchwały o określonej — ujętej w statucie — większości głosów. Na tej samej zasadzie statut (umowa spółki) może sam określać warunki, kiedy podmiot przestanie istnieć.
Przyczynami rozwiązania spółki mogą być:
- upływ czasu, na jaki spółkę utworzono,
- realizacja określonego celu gospodarczego,
- utrata kapitału własnego wskutek strat,
- utrata licencji lub koncesji na prowadzony typ działalności gospodarczej
Powyższa lista jest jedynie przykładem. Przyczyną likwidacji spółki może być również brak współpracy pomiędzy wspólnikami, blokujący możliwość podejmowania decyzji i prowadzenia działań gospodarczych.
Decyzję o zakończeniu działalności i jej likwidacji może podjąć sąd wskutek wad prawnych podmiotu. Do takich należą:
- brak umowy spółki (nie została zawarta),
- przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,
- umowa spółki nie zawiera niezbędnych postanowień dotyczących:
- firmy (nazwy spółki)
- przedmiotu działalności spółki,
- kapitału zakładowego lub wkładów,
- wszystkie osoby zawierające umowę spółki nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.
Sąd rejestrowy może również orzec o rozwiązaniu spółki:
- na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
- na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Likwidacja spółki następuje również wskutek zakończonego postępowania upadłościowego.
Likwidacja spółki — zasada ochrony wierzycieli
Spółki kapitałowe odpowiadają za swoje zobowiązania do wysokości majątku. Jeżeli jego wartość nie odpowiada zobowiązaniom to pojawia się zjawisko niewypłacalności. Jest to utrata zdolności do uregulowania swoich zobowiązań. Dlatego likwidacja spółek kapitałowych prowadzona jest przy obligatoryjnym zachowaniu procedur chroniących wierzycieli.
W przypadku spółek osobowych za ich zobowiązania odpowiada zarówno spółka, jak i subsydiarnie (zastępczo) oraz solidarnie jej wspólnicy. Dlatego przy tych formach prawnych zachowanie procedur likwidacyjnych nie jest obowiązkowe. Nie dotyczy to jedynie na zasadzie wyjątku spółki komandytowo-akcyjnej, które jest likwidowana tak jak spółka kapitałowa.
Likwidacja spółki — procedura
Likwidatorami spółki są członkowie zarządu, chyba że uchwała wspólników lub umowa spółki postanawia inaczej. Jednak przypadku braku zgody pomiędzy wspólnikami lub zarządem osobę likwidatora może wskazać sąd.
Do obowiązków likwidatorów należy:
- Ogłosić otwarcie likwidacji spółki i wezwać wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dni ogłoszenia.
- Sporządzić bilans otwarcia likwidacji
- Zakończyć interesy bieżące spółki i ściągnąć wierzytelności
- Wypełnić zobowiązania wobec wierzycieli, spłacając ich należności. W przypadku wierzytelności spornych lub niewymagalnych odpowiednie kwoty składa się do depozytu sądowego.
- Sporządzić sprawozdanie likwidacyjne i przedłożyć je do zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników, a po jego uzyskaniu złożyć je do sądu z wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru.
Po spłaceniu i zabezpieczeniu wierzycieli pozostały majątek spółki dzieli się między wspólników odpowiednio do ich udziałów lub umowy spółki. Jednakże podział między wspólników pozostałego majątku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
Umowa o likwidację
Likwidację podmiotu można prowadzić także w ramach postępowania układowego. Taka procedura może mieć zastosowanie w przypadku niewystarczających zasobów majątku czynnego (aktywów) do należytego rozliczenia zobowiązań. Dlatego jest to sensowna alternatywa, o ile wierzyciele wyrażą na to zgodę.
W ramach postępowania układowego następuje dobrowolne umorzenie części roszczeń wierzycieli. W zamian otrzymują oni za spłatę pozostałej części zobowiązań w wyniku likwidacji wybranych składników majątkowych. Dlatego obie strony bilansu spółki zmierzają do równowagi, a to przynosi obopólne korzyści. Po spłacie zobowiązań spółka może formalnie wejść na ścieżkę likwidacyjną i zakończyć byt prawny.
W konsekwencji pojawia się konieczność otwarcia postępowania upadłościowego, które dla wszystkich jest o wiele gorszym rozwiązaniem. Wierzyciele niemal na pewno nie uzyskają wtedy stosownego zaspokojenia, a to, co im przypadnie będzie stanowczo odsunięte w czasie.
Restrukturyzacja zobowiązań i likwidacja spółki
Dlatego, jeżeli dana działalność gospodarcza utraciła biznesowy potencjał, generuje straty, a możliwości powrotu na ścieżkę wzrostu są ograniczone — nie należy czekać na przysłowiowy cud. Rozsądnym rozwiązaniem jest skonsultować możliwe scenariusze z doradcą restrukturyzacyjnym, tworząc plany na każdą ewentualność.
Zapraszamy do naszego biura w Krakowie. Skontaktuj się z naszą kancelarią bezpośrednio pod numerem telefonu 881 927 832 lub pod adresem biuro@restrukturyzacja.legal. Adres naszego biura to Łąkowa 25A/1, 31-443 Kraków