Cramdown to rozwiązanie ze świata operacji kapitałowych i jest również wykorzystywane w postępowaniach restrukturyzacyjnych na gruncie prawa polskiego. Za sprawą ostatniej nowelizacji, związanej z implementacją dyrektywy PE i Rady (UE) 2019/1023 podlega on pewnej modyfikacji.
Zapoznaj się także z naszymi pozostałymi publikacjami. Opisujemy prawne, ekonomiczne i biznesowe uwarunkowania restrukturyzacji. Ich spis znajdziesz tutaj.
Pełną treść ustawy „Prawo restrukturyzacyjne” można znaleźć tutaj. Upadłość przedsiębiorcy reguluje ustawa „Prawo upadłościowe” dostępnej w całości tutaj
Cramdown – co to jest?
Nazwa cramdown pochodzi oczywiście z języka angielskiego. Odnosi się do sytuacji, gdzie silniejszy podmiot wymusza na słabszym partnerze korzystne dla siebie decyzje. Stąd też bierze się nazwa, „to cram” znaczy „upychać”, ”dopychać”. “Cram down” (lub “cramdown”) można to przetłumaczyć jako “wepchnięcie komuś do gardła”, “dopchnięcie kolanem”, “na wcisk” itp.
Cramdown – przykład
Świętokrzyskie Odlewnie z siedzibą w Kielcach (nazwa zmieniona, przykład prawdziwy) popadły w kłopoty finansowe. Bank, główny kredytodawca, wysłał zespół negocjacyjny, który postawił twarde warunki kontynuacji finansowania obrotowego. Za utrzymanie linii kredytowych zażądano licznych zabezpieczeń. Hipoteki na budynkach zakładu, przewłaszczenia aktywów obrotowych, w tym globalnej cesji wierzytelności. Ponadto także zabezpieczenia poręczeniem przez udziałowców wg prawa cywilnego.
Zarząd i właściciele spółki, pozostawieni pod ścianą, zgodzili się na większość nowych warunków, sądząc, że w ten sposób ratują spółkę. Tymczasem plan banku był zgoła inny. Dodatkowe zabezpieczenia miały służyć wyłącznie poprawie jego pozycji windykacyjnej wobec innych wierzycieli — przede wszystkim dostawców. Dlatego niewiele później bank wymówił kredyt i zajął cały majątek. W konsekwencji Świętokrzyskie Odlewnie upadły.
Cramdown w restrukturyzacji
Mechanizmy prawa restrukturyzacyjnego zmierzają do ukrócenia tego rodzaju praktyk, czyli zabezpieczania się na majątku w sposób nieadekwatny do poziomu wierzytelności. Jednakże postanowienia ustawy idą dalej, ponieważ w pewnym skrócie mamy do czynienia z odwróceniem sytuacji. Nałożenie (“przepchnięcie”) przez sąd planu restrukturyzacji może odbyć się pomimo sprzeciwu niektórych grup wierzycieli, jednakże nie na ich szkodę.
Mechanizm zawarty w art. 186 prawa restrukturyzacyjnego, daje możliwość przymusowego objęcia skutkami układu wierzycieli rzeczowych, których wierzytelności nie są z mocy prawa objęte układem generalnym. Układ częściowy zostaje przyjęty, jeżeli głosowała za nim większość osobowa wierzycieli oraz większość dwóch trzecich sumy wierzytelności przysługującej wierzycielom objętym układem częściowym i uprawnionym do głosowania, a nie obecnych na głosowaniu.
Objęcie układem częściowym wierzyciela rzeczowego bez jego zgody jest możliwe pod następującymi warunkami:
- propozycja układowa przewiduje pełne zaspokojenie wierzyciela co do kwoty zgodnie z treścią łączącej strony umowy, przy czym może przewidywać inny termin spełnienia świadczenia aniżeli termin ustalony przez strony, albo
- propozycja układowa przewiduje zaspokojenie wierzyciela w stopniu nie niższym od tego, jakiego może się spodziewać w przypadku dochodzenia wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi z przedmiotu zabezpieczenia
Nowelizacja zatwierdzenia układu
W obecnym stanie prawnym stwierdzenie przyjęcia lub nieprzyjęcia układu dokonuje sędzia-komisarz. Nowelizacja przenosi ten obowiązek na nadzorcę lub zarządcę. Jednakże zarówno dłużnikom oraz wierzycielom ma przysługiwać prawo do wniesienia do sądu wniosku o stwierdzenie przyjęcia i zatwierdzenie układu. Wniosek ten strony mogą przedłożyć w terminie do 14 dni od obwieszczenia o nieprzyjęciu układu.
Sąd będzie miał obowiązek odmówienia zatwierdzenia układu, jeśli wierzyciel, który nie głosował za układem wniesie zażalenie wykazując, że w wyniku jego realizacji znalazłbym się w gorszym położeniu aniżeli w hipotetycznym postępowaniu upadłościowym lub zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego bez zwieńczenia go układem.
Nowelizacja zezwala, aby sąd mógł dokonać zmian w układzie jeżeli nie będą one naruszać jego istotnych ustaleń.
Kontakt z nami
W biznesie wygrywa zazwyczaj ten, kto przejawia inicjatywę, rozwiązuje pojawiające się problemy i jest o krok przed innymi. Nie inaczej jest w restrukturyzacji. Dlatego, jeżeli przedsiębiorstwo przechodzi przez okres słabszej koniunktury, niskiej wypłacalności, zagrożenia działalnością windykacyjną — to nie należy czekać.
Zapraszamy do naszego biura w Krakowie. Skontaktuj się z nami bezpośrednio pod numerem telefonu 881 927 832 lub pod adresem biuro@restrukturyzacja.legal.
Kancelaria Doradcy Restrukturyzacyjnego Mateusz Ładyga, Łąkowa 25A/1, 31-443 Kraków
